Pruszków al. Armii Krajowej 11 kiedyś ul. Pęcicka.
Pomnik "Szesnastu" przywódców Polskiego Państwa Podziemnego jest pamiątką jednej z największych tragedii państwa polskiego. Tu, do willi, gdzie po wkroczeniu wojsk sowieckich w 1945 roku, mieściła się siedziba NKWD, 27 i 28 marca zostali zaproszeni na "rozmowy" przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego.
W rzeczywistości była to prowokacja sowieckich służb specjalnych, kierowanych przez gen. Iwana Sierowa vel Iwanowa. Przybyli, wraz z ostatnim Komendantem AK gen. Leopoldem Okulickim ps. "Niedźwiadek" i Delegatem Rządu wicepremierem Janem Stanisławem Jankowskim ps. "Sobol", zostali podstępnie aresztowani i wywiezieni do Moskwy.
Tam, wbrew międzynarodowemu prawu, byli sądzeni i skazani na kary więzienia. Pomnik to fragment muru z 16 tablicami z czarnego granitu, każda z imieniem, nazwiskiem i wykazem pełnionych funkcji w Państwie Podziemnym. Pod tablicami łaciński napis "LAUS AUDACIBUS CONTUMACIBUS - FIAT VERITAS ET IUSTITIA" - Chwała odważnym, wytrwałym - niech się stanie prawda i sprawiedliwość.
Obok 16 tablic umieszczono odlew z brązu kotwicy i opis historii upamiętnionych wydarzeń z podpisem: "Przywódcy podziemnych władz Rzeczypospolitej Polskiej zaproszeni na rozmowy z władzami sowieckimi przybyli do tego domu w dniach 27-28 marca 1945 r. Stąd zostali podstępnie uprowadzeni przez N.K.W.D. do Moskwy gdzie byli bezprawnie więzieni sądzeni i skazani przez kolegium wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR w t.zw. Procesie Szesnastu w dniach 18-21 czerwca 1945 r. - W 45 lecie wydarzeń - potomnym, Rodacy".
Po lewej stronie pomnika umieszczono metalowy krzyż i płonący znicz. Pomnik, odsłonięty 9 czerwca 1990 roku, stanął staraniem Środowiska Żołnierzy VII Obwodu AK "Obroża".
1. Kazimierz Bagiński 1890-1966 - wiceprzewodniczący KRN, wiceprzewodniczący Stronnictwa Ludowego
2. Adam Bień 1899-1998 - zastępca Delegata Rządu R.P. na Kraj, minister, adwokat, działacz Stronnictwa Ludowego
3. Józef Chaciński 1889-1954 - członek RJN, prezes Stronnictwa Pracy, adwokat
4. Eugeniusz Czarnowski 1904-1947 - członek RJN, prezes Zjednoczenia Demokratycznego, kpt. AK, ekonomista
5. Jan Stanisław Jankowski 1882-1953 - wicepremier, Delegat Rządu R.P. na Kraj, działacz Stronnictwa Pracy, inż chemik, zginął w sowieckim więzieniu
6. Stanisław Jasiukiewicz 1882-1946 - zastępca Delegata Rządu R.P. na Kraj, minister, wiceprezes Stronnictwa Narodowego, dr ekonomii politycznej, zginął w sowieckim więzieniu
7. Kazimierz Kobylański 1892-1978 - członek RJN, przedstawiciel Stronnictwa Narodowego, członek sztabu Narodowych Sił Zbrojnych, inżynier
8. Stanisław Michałowski 1903-1984 - członek RJN, wiceprezes Zjednoczenia Demokratycznego, prawnik
9. Stanisław Mierzwa 1905-1965 - członek RJN, przedstawiciel Stronnictwa Ludowego, adwokat
10. Leopold Okulicki 1895-1946 - generał, ostatni dowódca Armii Krajowej, komendant Sił Zbrojnych w Kraju "Niedźwiadek" zginął w sowieckim więzieniu
11. Antoni Pajdak 1894-1988 - zastępca Delegata Rządu RP na Kraj, minister, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej - WRN, adwokat
12. Kazimierz Pużak 1883-1950 - przewodniczący RJN, przywódzca i współtwórca Polskiej Partii Socjalistycznej - WRN, prawnik, zginął w więzieniu w Rawiczu
13. Józef Stemler-Dąbski 1888-1965 - wiceminister departamentu informacji Delegatury RP, pedagog, członek PCK
14. Zbigniew Stypułkowski 1904-1979 - członek RJN, przedstawiciel Stronnictwa Narodowego, przywódca i współtwórca Narodowych Sił Zbrojnych, adwokat
15. Franciszek Urbański 1891-1949 - członek RJN, przedstawiciel Stronnictwa Pracy, urzędnik
16. Aleksander Zwierzyński 1880-1956 - wiceprzewodniczący RJN, prezes Stronnictwa Narodowego, dziennikarz
Więcej na Legun Generał Komendant
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz