 |
| Gen. cc. Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski zastępca Komendanta Głównego AK - NIE, Gen. Leopolda Okulickiego. |
 |
NIE
– kadrowa organizacja wojskowa, której zadaniem było kontynuowanie
walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej. Nazwa może
być tłumaczona na dwa sposoby – NIE jako skrót od słowa "Niepodległość"
lub jako symbol sprzeciwu wobec ZSRR. Komendantem Głównym NIE został
generał Leopold Okulicki przyjmując pseudonim Nowak. Zastąpiła Armię
Krajową po jej rozwiązaniu.
|
 |
| Gen. cc. Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski zastępca Komendanta Głównego AK - NIE, Gen. Leopolda Okulickiego. |
 |
| Gen. cc. Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski zastępca Komendanta Głównego AK - NIE, Gen. Leopolda Okulickiego. |
 |
| Gen. cc. Przemysław Nakoniecznikoff-Klukowski zastępca Komendanta Głównego AK - NIE, Gen. Leopolda Okulickiego. |
Gen. Przemysław NAKONIECZNIKOFF-KLUKOWSKI , „Błyskawica”,, „Czarny”, „Garda”, „Kruk II”, (1896-1957) –
oficer Wojska Polskiego.
Urodzony 13 czerwca 1896 r. w Tyflisie (Tbilisi) w Gruzji. Syn Franciszka i Elżbiety z d. Klukowska. Do końca drugiej wojny światowej używał jedynie rodowego nazwiska Nakoniecznikoff. Absolwent szkoły handlowej w Tyflisie. Od 1913 r. należał do Związku Strzeleckiego.
W 1915 r. został powołany do armii rosyjskiej. Ukończył szkołę oficerską. Walczył na froncie kaukaskim i perskim. Po rewolucji bolszewickiej wstąpił do polskich formacji wojskowych w Rosji.
Od 1918 r. należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Następnie zgłosił się do szeregów 4 Dywizji Strzelców Polskich na Kubaniu, skąd wraz z tym oddziałem przez Odessę i Besarabię dotarł na Bukowinę i Pokucie. W przeorganizowanej tam jednostce na 10. Dywizję Piechoty służył w 28. Pułku Strzelców Kaniowskich, biorąc udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej.
Do Polski wrócił jako dowódca batalionu w dywizji gen. Lucjana Żeligowskiego.
Został awansowany na stopień kapitana.
Dowodził batalionem 28. pułku piechoty w wojnie z bolszewikami w 1920 r.
22 maja 1920 r. został ranny, stracił prawe oko.
W okresie międzywojennym był oficerem służby stałej Wojska Polskiego. W 1924 r. został awansowany na stopień majora. W 1936 r. awansowano go na stopień podpułkownika.
Na funkcjach dowódczych służył kolejno w 28 Pułku Strzelców Kaniowskich, 27 Dywizji Piechoty, 5 Pułku Strzelców Podhalańskich i 63 Pułku Piechoty.
W latach 1936-1939 był zastępcą dowódcy Brygady "Podole" Korpusu Ochrony Pogranicza.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził, jako podpułkownik, 163. Pułkiem Piechoty, a następnie 36. Dywizją Piechoty (w składzie Armii "Prusy").
Od 8 września 1939 r. był dowódcą 36. Dywizją Piechoty.
8 września 1939 r. dowodził kontratakiem 163. i 165. pułków piechoty w rejonie Skarżyska-Kamiennej.
2 października 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej.
10 października 1939 r. udało mu się zbiec i przedostać na Węgry.
Od września 1940 r. służył w polskich formacjach na Bliskim Wschodzie.
Dowodził batalionem oficerski.
Objął dowództwo batalionu ćwiczebnego samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich.
Był dowódcą 9. batalionu 3. Dywizji Strzelców Karpackich. Został mianowany zastępcą dowódcy, później dowódcą 2. Brygady Strzelców Karpackich.
Z początkiem 1944 r. otrzymał we Włoszech przygotowanie do pracy konspiracyjnej. 29 marca 1944 r. został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej. Nocą z 21 na 22 września 1944 r. zrzucono go na spadochronie w okolicach Czyżowa i Secemina w pow. Włoszczowa. Odebrali go na ziemi żołnierze 2. Dywizji Piechoty legionów Armii Krajowej.
Z chwilą skoku został awansowany na stopień pułkownika. Pozostawał w dyspozycji Komendy Głównej Armii Krajowej.
Uczestniczył w działaniach Kieleckiego Korpusu Armii Krajowej przy sztabie 74. pułku piechoty Armii Krajowej. 26 września 1944 r. dowodził walką 2. Dywizji Piechoty Legionów Armii Krajowej pod Radkowem.
W pierwszej fazie bitwy toczonej od 27-31 października 1944 na kielecczyźnie przebywał przy zgrupowaniu E. Kaszyńskiego.
27 października 1944 r. nakazał rozstrzelanie 13 wziętych do niewoli SS-manów jako przestępców wojennych.
Wyjechał nocą 28/29 października 1944 r. pod eskortą patrolu konnego 74. pułku piechoty Armii Krajowej do majątku pp Sikorskich w Raszkowie.
Depeszą generała Okulickiego z 22 października 1944 r. nadaną 29 października 1944 r. został wyznaczony na stanowisko komendanta Okręgu Armii Krajowej Kraków.
Poprzez Sędziszów wyjechał do Krakowa. Prezydent Rzeczypospolitej mianował go generałem brygady.
Jesienią 1944 r. zdezawuował inicjatywę pułkownika Kazimierza Putka wcielenia 24. Dywizji Piechoty Armii Krajowej do ludowego Wojska Polskiego nakazując żołnierzom pozostanie w konspiracji.
5 stycznia 1945 r. wydał rozkaz uruchomienia dla żołnierzy oddziałów partyzanckich Armii Krajowej kursów dokształcających w zakresie szkoły powszechnej, gimnazjum lub liceum.
W swym meldunku z 7 marca 1945 r. donosił o aresztowaniach przeprowadzanych przez NKWD w Rzeszowskiem.
Przeciwdziałał wówczas powrotowi żołnierzy do lasu.
22 marca 1945 r. gen. Okulicki mianował go swym zastępcą czyli komendanta głównego Organizacji NIE, która była następczynią Armii Krajowej po jej rozwiązaniu.
W okresie pięciu i pół miesiąca dowodził tym Okręgiem, który był przepołowiony aż do połowy stycznia 1945 roku na dwie strefy: niemiecką z Krakowem i sowiecką z Rzeszowem.
Borykał się w tym czasie z rozlicznymi trudnościami walki podziemnej i nowej konspiracji podejmowanej przez Organizację Niepodległość ("Nie").
Wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej w Okręgu "Okopy" i do 20 kwietnia 1945 roku regulował wszystkie sprawy konspiracji, pozostając w stałej łączności ze sztabem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
20 kwietnia 1945 r. na kwaterze w Krakowie został aresztowany przez sowiecki kontrwywiad wojskowy "Smiersz" wraz z grupą najbliższych oficerów swojego sztabu.
Wywieziony do Związku Sowieckiego przebywał tam w więzieniach i łagrach równe dziesięć lat.
Do Polski powrócił w 1955 roku i po dwóch latach adoptowania się do nowych warunków.
Zmarł 17 sierpnia 1957 r. w Krakowie .
Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, skąd przewieziono go do Lubaczowa, pochowany został w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Lubaczowie.
Kombatanci Armii Krajowej tytułowali go generałem brygady.
Był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona Irena, z którą miał syna Przemysława Wiktora, zmarła jako łagierniczka w 1941 roku w Sowietach.
Druga żona - Jadwiga również więzień sowieckiego łagru, zmarła w 1959 roku.
Odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy (nr 10927), Krzyżem Niepodległości z Mieczami, czterokrotnie Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Urodzony 13 czerwca 1896 r. w Tyflisie (Tbilisi) w Gruzji. Syn Franciszka i Elżbiety z d. Klukowska. Do końca drugiej wojny światowej używał jedynie rodowego nazwiska Nakoniecznikoff. Absolwent szkoły handlowej w Tyflisie. Od 1913 r. należał do Związku Strzeleckiego.
W 1915 r. został powołany do armii rosyjskiej. Ukończył szkołę oficerską. Walczył na froncie kaukaskim i perskim. Po rewolucji bolszewickiej wstąpił do polskich formacji wojskowych w Rosji.
Od 1918 r. należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Następnie zgłosił się do szeregów 4 Dywizji Strzelców Polskich na Kubaniu, skąd wraz z tym oddziałem przez Odessę i Besarabię dotarł na Bukowinę i Pokucie. W przeorganizowanej tam jednostce na 10. Dywizję Piechoty służył w 28. Pułku Strzelców Kaniowskich, biorąc udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej.
Do Polski wrócił jako dowódca batalionu w dywizji gen. Lucjana Żeligowskiego.
Został awansowany na stopień kapitana.
Dowodził batalionem 28. pułku piechoty w wojnie z bolszewikami w 1920 r.
22 maja 1920 r. został ranny, stracił prawe oko.
W okresie międzywojennym był oficerem służby stałej Wojska Polskiego. W 1924 r. został awansowany na stopień majora. W 1936 r. awansowano go na stopień podpułkownika.
Na funkcjach dowódczych służył kolejno w 28 Pułku Strzelców Kaniowskich, 27 Dywizji Piechoty, 5 Pułku Strzelców Podhalańskich i 63 Pułku Piechoty.
W latach 1936-1939 był zastępcą dowódcy Brygady "Podole" Korpusu Ochrony Pogranicza.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził, jako podpułkownik, 163. Pułkiem Piechoty, a następnie 36. Dywizją Piechoty (w składzie Armii "Prusy").
Od 8 września 1939 r. był dowódcą 36. Dywizją Piechoty.
8 września 1939 r. dowodził kontratakiem 163. i 165. pułków piechoty w rejonie Skarżyska-Kamiennej.
2 października 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej.
10 października 1939 r. udało mu się zbiec i przedostać na Węgry.
Od września 1940 r. służył w polskich formacjach na Bliskim Wschodzie.
Dowodził batalionem oficerski.
Objął dowództwo batalionu ćwiczebnego samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich.
Był dowódcą 9. batalionu 3. Dywizji Strzelców Karpackich. Został mianowany zastępcą dowódcy, później dowódcą 2. Brygady Strzelców Karpackich.
Z początkiem 1944 r. otrzymał we Włoszech przygotowanie do pracy konspiracyjnej. 29 marca 1944 r. został zaprzysiężony na rotę Armii Krajowej. Nocą z 21 na 22 września 1944 r. zrzucono go na spadochronie w okolicach Czyżowa i Secemina w pow. Włoszczowa. Odebrali go na ziemi żołnierze 2. Dywizji Piechoty legionów Armii Krajowej.
Z chwilą skoku został awansowany na stopień pułkownika. Pozostawał w dyspozycji Komendy Głównej Armii Krajowej.
Uczestniczył w działaniach Kieleckiego Korpusu Armii Krajowej przy sztabie 74. pułku piechoty Armii Krajowej. 26 września 1944 r. dowodził walką 2. Dywizji Piechoty Legionów Armii Krajowej pod Radkowem.
W pierwszej fazie bitwy toczonej od 27-31 października 1944 na kielecczyźnie przebywał przy zgrupowaniu E. Kaszyńskiego.
27 października 1944 r. nakazał rozstrzelanie 13 wziętych do niewoli SS-manów jako przestępców wojennych.
Wyjechał nocą 28/29 października 1944 r. pod eskortą patrolu konnego 74. pułku piechoty Armii Krajowej do majątku pp Sikorskich w Raszkowie.
Depeszą generała Okulickiego z 22 października 1944 r. nadaną 29 października 1944 r. został wyznaczony na stanowisko komendanta Okręgu Armii Krajowej Kraków.
Poprzez Sędziszów wyjechał do Krakowa. Prezydent Rzeczypospolitej mianował go generałem brygady.
Jesienią 1944 r. zdezawuował inicjatywę pułkownika Kazimierza Putka wcielenia 24. Dywizji Piechoty Armii Krajowej do ludowego Wojska Polskiego nakazując żołnierzom pozostanie w konspiracji.
5 stycznia 1945 r. wydał rozkaz uruchomienia dla żołnierzy oddziałów partyzanckich Armii Krajowej kursów dokształcających w zakresie szkoły powszechnej, gimnazjum lub liceum.
W swym meldunku z 7 marca 1945 r. donosił o aresztowaniach przeprowadzanych przez NKWD w Rzeszowskiem.
Przeciwdziałał wówczas powrotowi żołnierzy do lasu.
22 marca 1945 r. gen. Okulicki mianował go swym zastępcą czyli komendanta głównego Organizacji NIE, która była następczynią Armii Krajowej po jej rozwiązaniu.
W okresie pięciu i pół miesiąca dowodził tym Okręgiem, który był przepołowiony aż do połowy stycznia 1945 roku na dwie strefy: niemiecką z Krakowem i sowiecką z Rzeszowem.
Borykał się w tym czasie z rozlicznymi trudnościami walki podziemnej i nowej konspiracji podejmowanej przez Organizację Niepodległość ("Nie").
Wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej w Okręgu "Okopy" i do 20 kwietnia 1945 roku regulował wszystkie sprawy konspiracji, pozostając w stałej łączności ze sztabem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
20 kwietnia 1945 r. na kwaterze w Krakowie został aresztowany przez sowiecki kontrwywiad wojskowy "Smiersz" wraz z grupą najbliższych oficerów swojego sztabu.
Wywieziony do Związku Sowieckiego przebywał tam w więzieniach i łagrach równe dziesięć lat.
Do Polski powrócił w 1955 roku i po dwóch latach adoptowania się do nowych warunków.
Zmarł 17 sierpnia 1957 r. w Krakowie .
Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, skąd przewieziono go do Lubaczowa, pochowany został w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Lubaczowie.
Kombatanci Armii Krajowej tytułowali go generałem brygady.
Był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona Irena, z którą miał syna Przemysława Wiktora, zmarła jako łagierniczka w 1941 roku w Sowietach.
Druga żona - Jadwiga również więzień sowieckiego łagru, zmarła w 1959 roku.
 |
Krzyż Organizacji NIE, której Komendantem Głównym był gen. Leopold OKULICKI
|
Odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy (nr 10927), Krzyżem Niepodległości z Mieczami, czterokrotnie Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Świetny serwis, pełna adrenalina. Pozdrawiam
OdpowiedzUsuńMy weblog - katalog