.
..~ WSTĄP DO 11 MAŁOPOLSKIEJ BRYGADY OBRONY TERYTORIALNEJ im. gen. bryg. Leopolda OKULICKIEGO, ps. „Niedźwiadek” ul. Krakowska 2, 30-901 Kraków Rząska,
tel. 261-133-203

wtorek

Polscy Kadeci, młodzież Polskich Szkół Wojskowych

Czapka Kadeta II RP
 Korpus kadetów – szkoła dla dzieci i młodzieży, współcześnie zwykle na poziomie szkoły średniej, mająca w programie nauczania różnego typu szkolenie wojskowe, prócz kształcenia ogólnego.
 Pierwsza w Polsce to Szkoła Rycerska, szkoła państwowa założona 15 marca 1765 w Warszawie, utrzymywana przez skarb państwa. Mieściła się w pałacu Kazimierzowskim. Zamknięta w grudniu 1794, po upadku insurekcji kościuszkowskiej. Program opracowany przy współpracy Anglika Johna Linda przewidywał ogólne wykształcenie w ciągu 5 lat, z dużym naciskiem na naukę języków obcych. W ciągu następnych dwóch lat uczniowie przygotowywali się do zawodu wojskowego (m.in. jednym z przedmiotów była inżynieria wojskowa) oraz do służby cywilnej (prawo i konstytucja). Wykształcenia dopełniała nauka fechtunku – sztuki władania szablą lub szpadą, jazdy konnej, tańców, czasem także muzyki. Te przedmioty określano mianem kunsztów.
W II Rzeczypospolitej utworzono szkoły kadeckie oparte na tradycji Akademii Szlacheckiej Korpusu Kadetów w Warszawie i Korpusu Kadetów w Kaliszu XW. Szkoły te prowadziły kształcenie na poziomie szkół średnich ogólnokształcących (klasy od IV do VIII gimnazjum) o profilu matematyczno-przyrodniczym oraz szkolenie wojskowe oparte na programie szkół podchorążych piechoty.

II wojna światowa
Junacka Szkoła Kadetów (JSK) prowadzone na szeroką skalę działania o charakterze dydaktyczno-wychowawczym, mające uzupełnić wykształcenie przyszłych żołnierzy. Już na jesieni 1941 roku gen. Władysław Anders, dowódca tworzonej w ZSRR Armii Polskiej w ZSRR, polecił zorganizować przy powstającej w Tockoje 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty szkoły junackie. Po przemieszczeniu wojska do Azji Środkowej szkoły te ulokowano w okolicach G‘uzoru w Uzbekistanie. Organizatorem szkół był wykładowca akademicki Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie a następnie rektor Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie prof. dr ppłk Jerzy Alexandrowicz.
  Tockoje, Wrewskoje (właściwie Wriewskij), Narpaju, G‘uzorze, Dżałał-Abadzie i Kermine dotarło kilka tysięcy polskiej młodzieży, "Sybiraków". Generał Władysław Anders rozkazał przyjmować zgłaszających się bez względu na wiek. Po pierwsze chodziło o ułatwienie jej wyjazdu z Rosji, po drugie – zapewnienie wojsku przyszłych, wykształconych kadr. W sierpniu 1942 została utworzona w Bashit w Palestynie, przy Armii Polskiej na Wschodzie Junacka Szkoła Kadetów (JSK).  Jej uczniami zostało 342 młodzieńców w wieku od 11 do 17 lat, z których powołano czterokompanijną jednostkę (wg brytyjskiej struktury organizacyjnej Young Soldiers Battalion). Po polsku Junacką Szkołę Kadetów. Słowo junacka było tłumaczeniem z angielskich słów Young Soldiers. Dało to gen. Andersowi podstawę do uzbrojenia, umundurowania, zakwaterowania i zaprowiantowania formalnie jednostki wojskowej wchodzącej w skład 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Podobnie jak w korpusach kadetów II Rzeczypospolitej, oprócz przedmiotów ogólnokształcących na poziomie starszych klas gimnazjalnych, duży nacisk kładziono na szkolenie wojskowe m.in. naukę o broni brytyjskiej i niemieckiej, strzelanie z broni ręcznej i maszynowej, terenoznawstwo, walkę wręcz, musztrę z bronią, ćwiczenia fizyczne i taktyczne w terenie. Najbardziej pamiętnym w historii JSK był 28 czerwca 1943 roku, kiedy kadetów wizytował premier rządu RP i Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski. Przez szkołę przewinęło się 1276 kadetów, z których zdało maturę 339, a małą maturę otrzymało 622 kadetów. Ponad 440 absolwentów wstąpiło do oddziałów liniowych 2. Korpusu. Kilkudziesięciu absolwentów szkoły uczestniczyło w walkach o Monte Cassino, kilkunastu z nich poległo. Szkoła działała do czasu ewakuacji wojsk brytyjskich z Palestyny, w 1948. Po przeprowadzeniu ostatniej matury, już na terenie Anglii została rozwiązana. Podczas pierwszego etapu ewakuacji z ZSRR, do Iranu dotarło około 1900 nastoletnich chłopców i dziewcząt, a skutkiem drugiego jej etapu liczba ich wzrosła do około 5000. W czerwcu 1942 roku dowódca Armii Polskiej na Wschodzie utworzył Dowództwo Szkół Junackich (DSJ), które zgodnie z przepisami brytyjskimi odpowiadały organizacyjnie formacjom Young Soldiers Batallions. DSJ przystąpiło wkrótce do organizowania (w Palestynie i Egipcie) szkół o różnym profilu. Obok szkół ogólnych w Nazarecie (tam też znajdowała się Junacka Szkoła Żeńska) i Bashif, powstały szkoły zawodowe: łączności w Mena, mechaniczne w Tel el Kabir i Sarafand oraz Gimnazjum Lotnicze w Heliopolis.  W sierpniu 1942 roku w obozie "Barbara" w Palestynie powstała Junacka Szkoła Kadetów (JSK), nawiązująca do tradycji Korpusów Kadetów z czasów II RP. Miała ona szkolić kadry dla wszystkich rodzajów broni. Program obejmował 5 godzin nauki i 2 godziny szkolenia wojskowego dziennie. W latach 1943-1945 w JSL pobierało nauki około 1200 kadetów. Szkoła ta była ważnym ośrodkiem kulturalno-oświatowym. Wydawano pisemko harcerskie "Na Tropie" i szkolne czasopismo "Kadet"", zakładano zespoły muzyczne i teatralne, które występowały w polskich i alianckich jednostkach wojskowych, a także w miastach dla ludności cywilnej. Wyjątkowym osiągnięciem było wystawienie, przy współpracy z junaczkami z Nazaretu, opery "Halka" Stanisława Moniuszki.
Zgodnie z rozkazem z 3 sierpnia 1943 roku zorganizowano 5-miesięczne kursy maturalne dla tych spośród żołnierzy 2 Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych, którzy z powodu wybuchu wojny przerwali naukę przed ukończeniem szkoły średniej. Kursy takie organizowano przy JSK w obozie "Barbara" w oparciu o pedagogów szkół średnich, a nawet nauczycieli akademickich, jakich na Bliskim Wschodzie znalazło się wielu. Kursy takie były możliwe i z tego powodu, że wszystkie jednostki 2 Korpusu przeszły już pełne przeszkolenie techniczno-bojowe.  Pierwszy kurs rozpoczął się we wrześniu 1943, a zakończył w lutym 1944 roku, kiedy pierwsze jednostki polskie (3 Dywizja Strzelców Karpackich) wylądowały już w Italii i obejmowały odcinek frontu nad rzeką Sangro. Z ponad 600 kandydatów świadectwo ukończenia gimnazjum ogólnokształcącego otrzymało 323 uczniów, a egzamin maturalny zdało 159. Ci ostatni mieli zasilić szkoły podchorążych. Z uwagi na odczuwalny niedostatek kadry oficerskiej miało to niebagatelne znaczenie.  Kilka dni po inauguracji kursów w palestyńskim obozie "Julis" rozpoczął działalność Dywizyjny Kurs Gimnazjalny 3 DSK. Pod koniec 1943 roku został przeniesiony do obozu "El Quassasin" w Egipcie, a następnie wraz z dywizją znalazł się we Włoszech. W kwietniu 1944 roku, na zapleczu frontu, w Castelpetroso, świadectwo ukończenia gimnazjum uzyskało 30 uczniów a 165 zaświadczenia ukończenia drugiej i trzeciej klasy. Dalsza nauka, w związku z wejściem 2 Korpusu do walk na Linii Gustawa, została przerwana. W zimie 1944/45 działania ofensywne na froncie włoskim zostały wstrzymane. Dowództwo 2 Korpusu zdecydowało wykorzystać przerwę w działaniach wojennych na wznowienie prac szkół przy 2 Korpusie. Na mocy Rozkazu Operacyjnego Dowództwa 2 Korpusu z 9 stycznia 1945 roku miasteczko Alessano, położone na południowym krańcu półwyspu Salentyńskiego, wybrano na kursy maturalne dla żołnierzy z jednostek pozadywizyjnych. 20 stycznia w strefie przyfrontowej kontrolowanej przez oddziały Karpatczyków, w górskim kurorcie Bagno di Romagna, wznowiła działalność "Szkoła Karpacka". W kwietniu szkoła przeniosła się do miasteczka Terra del Sole koło Forlì. Jednym z absolwentów turnusu zakończonego 23 czerwca 1945 roku był ostatni prezydent RP na wychodźstwie Ryszard Kaczorowski, który uzyskał małą maturę wraz z setką kolegów. 230 innych uczniów promowano do następnych klas gimnazjalnych i licealnych.  Tymczasem w Alessano napływ chcących uczyć się żołnierzy był tak duży, że miasteczko nie mogło ich pomieścić. W związku z tym dowództwo 2 Korpusu rozkazem z dnia 9 marca 1945 roku utworzyło kursy maturalne w pobliskim Matino, a kilka dni wcześniej (5 marca) uruchomiło w nadadriatyckim Porto San Giorgio w Marchii Ankońskiej Kurs Maturalny dla Ochotniczek Pomocniczej Służby Kobiet (PSK) 2 Korpusu. W grudniu został on przemianowany na liczące ponad 300 uczennic Gimnazjum i Liceum PSK.  Pod koniec lipca Szkoła Karpacka przeniosła się w rejon stacjonowania 3 Dywizji, do miasteczek Amandola i Sarnano. Pierwszy turnus ukończyło w lutym 1946 roku 806 uczniów, z których 109 uzyskało małą maturę a 31 zdało egzamin dojrzałości. Jeszcze wcześniej, jesienią 1945, powstało w Modenie gimnazjum dla żołnierzy 5 Kresowej Dywizji Piechoty, do którego uczęszczało 270 uczniów. Stało się ono centrum kulturalnym macierzystej jednostki, organizując wiele imprez artystycznych.  W tym też czasie na terenie Włoch powstało kilka średnich szkół zawodowych. W październiku w Casarano uruchomiono Gimnazjum Kupieckie i Liceum Administracyjno-Handlowe dla 350 uczniów, a w Sant’Omero koło Teramo powstało Gimnazjum Kupieckie 3 DSK. Na wiosnę 1946 roku otwarto w Fermo (Marchia Ankońska) Gimnazjum i Liceum Mechaniczne, które wydawało świadectwa ukończenia szkoły i egzaminów czeladniczych jednocześnie. Istniała też niewielka Szkoła Miernicza dla 40 uczniów przy 12 Kompanii Geograficznej 2 Korpusu. Rolnicy mogli doskonalić kwalifikacje w Szkole Rolniczej w Lecce i na kursach w Sant’Omero koło Teramo. Pod opieką Wydziału Oświaty 2 Korpusu działało w Trani koło Bari Gimnazjum i Liceum, w którym pobierało nauki około 185 uczennic z obozów cywilnych w tym mieście i sąsiedniej miejscowości Barletta.  Zgodnie z rozkazem Dowódcy Korpusu z 9 lutego 1946 roku 1280 żołnierzy odkomenderowano na studia wyższe. Było to 506 oficerów, 669 podchorążych i szeregowych oraz 105 kobiet z PSK. Organizacją polskich ośrodków uniwersyteckich we Włoszech zajął się Wydział Oświaty 2 Korpusu, przy czym znaczną rolę odegrała Karolina Lanckorońska. Na studia medyczne w Bolonii skierowano 227 osób (w tym 33 kobiety) a na różne wydziały Uniwersytetu w Rzymie 553 osoby. Ponadto spora grupa polskich żołnierzy rozpoczęła studia na politechnikach w Turynie i Mediolanie.


Pamiątkowa odznaka Junackiej Szkoły Kadetów przy Armii Andersa i Szkoły Młodszych Ochotniczek


Hymn Junackich Kadetów przy Armii Andersa

Po przez tajgi, step, biel śniegów,
Przez cierpienia, nędzę, głód,
Szli najmłodsi do szeregów,
By żołnierski podjąć trud.
My młodzi żołnierze
Niesiemy w ofierze
Nasze siły, by zbliżyły
  Zmartwychwstania dzień.
  Junacka Brygada, to my.
Daleki nasz świat,
daleki Junaka tułaczy szlak.
Daleka jest droga w zawiejach i mgłach,
od śniegów Sybiru w australijski... piach...

 Hymn Kadetów Szkoły Rycerskiej

Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny
Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe.
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny
Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe,
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.


Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej

Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej

Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej
Głównym świętem obchodzonym przez Polskich Kadetów jest Noc Listopadowa 1830 roku

Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej

Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej

Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej
Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej

Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej

Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej
Szkoła Kadetów w II Rzeczypospolitej
Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa.
Szkoła Młodszych Ochotniczek

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa
Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa







Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Junacka Szkoła Kadetów przy Armii Andersa
Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa

Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa. Żeńska szkoła pod nazwą: Szkoła Młodszych Ochotniczek, skupiała dzieci w szkole powszechnej i starsze dziewczęta, które miały do wyboru gimnazjum i liceum ogólnokształcące, gimnazjum i liceum handlowe oraz liceum pedagogiczne. Zajmowałyśmy kilka pięknych budynków w centrum Nazaretu. Miałyśmy tylko do swojej dyspozycji sale mieszkalne, klasy i całe zaplecze gospodarcze. W sąsiedztwie naszej szkoły była Bazylika Zwiastowania Najświętszej Marii Panny i oddany nam do dyspozycji kościół, który był zbudowany na miejscu domu Rodziny Świętej. Była to najnormalniejsza szkoła z polskim językiem, z polskimi podręcznikami, z polskimi nauczycielami i wychowawcami. Wiadomo bowiem, że Rosjanie aresztowali i wywozili głównie inteligencję polską i dlatego nie było trudności z kompletowaniem kadry fachowej. Komendantką naszej szkoły była pani major Teodora Sychowska, dyrektorką - kapitan Maria Kościałkowska. Męskie Szkoły Junackie, to przede wszystkim Kadeci, szkoły mechaniczne, drogowe, lotnicze - rozrzucone po całej Palestynie oraz w Egipcie. Szkoły nasze wizytował kilkakrotnie sam generał Anders i dodawał nam otuchy w drodze do Polski. W okresie walk pod Monte Cassino, dziewczęta z S.M.O. były całym sercem z polskimi żołnierzami.
Szkoła Młodszych Ochotniczek, Szkoła Kadetów przy Armii Andersa



Korpus Kadetów Księstwo Warszawskie

Korpus Kadetów Księstwo Warszawskie

I Rzeczpospolita, Szkoła Rycerska, Korpus kadetów 1770 r. Od lewej: oficer w ubiorze zwyczajnym letnim, kadet w ubiorze paradnym, kadet w ubiorze codziennym, kadet - nowicjusz w ubiorze paradnym. Rys. B. Gembarzewski.

I Rzeczpospolita, Szkoła Rycerska, Od lewej: kadet i wicekomendant korpusu w paradzie,
kadeci grodzieńscy Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Rys. B. Gembarzewski

Odrodzona Szkoła Kadetów w Łysej Górze

Brak komentarzy: